گزارش بلك بلاگ؛
هنر انقلاب اسلامی روایتگر حماسه ها و ارزش های ماندگار
بلک بلاگ: هنر انقلاب اسلامی در طول چهار دهه گذشته با تأکید بر ارزش های اصیل و استفاده از زبان هنر، توانسته است روایتگر صادق حماسه ها و ایثارهای مردمی باشد.
خبرگزاری مهر، گروه استان ها: هنر انقلاب اسلامی در طول چهار دهه گذشته با تاکید بر ارزش های اصیل و استفاده از زبان هنر، توانسته است روایتگر صادق حماسه ها و ایثارهای مردمی باشد. ادبیات پایداری، سینمای مقاومت، نقاشی و نگارگری انقلابی، موسیقی و سرودهای حماسی، و حتی هنرهای جدید مانند پویانمایی و مستندسازی، همگی بخشی از منظومه هنر انقلاب را می سازند. اما علیرغم این دستاوردها، هنر انقلاب اسلامی با چالش هایی هم مواجه می باشد.
گلستان جعفریان، نویسنده و چهره سرشناس ادبیات دفاع مقدس که آثارش همواره با استقبال مخاطبان و جامعه فرهنگی روبه رو بوده در رابطه با انگیزه ها و دغدغه های خود در ورود به این حوزه اظهار نمود: من همیشه باور داشتم که جنگ تنها یک رویداد نظامی نیست، بلکه روایتی است از زندگی، انتخاب، رنج و امید مردمی که در دل حوادث، انسانیت را معنا کردند. بنابراین تلاش کردم به جای روایت صرفِ نبرد و قهرمانی، به سراغ ابعاد انسانی و اجتماعی جنگ بروم؛ آن هم از زاویه نگاه زنان و خانواده ها، که کمتر در رابطه با شان گفته و نوشته شده است.
این نویسنده و چهره سرشناس ادبیات دفاع مقدس اعتقاد دارد که نقش زنان در تاریخ دفاع مقدس، نقشی بسیار کلیدی اما کمتر دیده شده است.
وی در ادامه اضافه کرد: زنان بسیاری بودند که در پشت جبهه، در خانه، کنار همسران و فرزندان خود، بار سنگین جنگ را به دوش کشیدند و گاهی تصمیماتی گرفتند که آینده یک نسل را تغییر داد. روایت این زنان، روایت انتخاب هایی است که در سکوت و بی اطلاعی خیلی از ما رخ داده است.
«پاییز آمد»؛ تجربه ای از روایت گری زنانه
مهم ترین اثر جعفریان، کتاب «پاییز آمد» است که تابحال بیشتر از ۱۳۵ بار تجدید چاپ شده و با استقبال گسترده مخاطبان، مورد تقدیر رهبر معظم انقلاب هم قرار گرفته است. جعفریان در رابطه با ایده اولیه این کتاب اظهار نمود:
ماجرای این کتاب، بر اساس یک داستان واقعی شکل گرفت. دختری هجده ساله، در اوج جوانی، تصمیم می گیرد با یک پاسدار ازدواج کند، درحالی که از احتمال شهادت همسر آینده اش و دشواری های این زندگی، پیشاپیش آگاه است. این انتخاب، انتخابی آگاهانه و دشوار بود و من تلاش کردم این قصه را نه با اغراق، بلکه با نگاهی واقع گرایانه و انسانی روایت کنم.
نویسنده و چهره سرشناس ادبیات دفاع مقدس افزود: خیلی از مخاطبان بعد از خواندن این کتاب با من تماس گرفتند یا نامه نوشتند که چطور این روایت ساده اما صادقانه توانسته آنها را تحت تاثیر قرار دهد. فکر می کنم مردم ما از روایت هایی که صادقانه و بی پیرایه، تجربه های انسانی را بازگو می کنند، استقبال می کنند و همین عامل اصلی موفقیت کتاب شد.
تحلیل ساختار و لایه های کتاب
وی اظهار داشت: پاییز آمد را بشکلی نوشتم که هم لایه ظاهری و هم لایه درونی داشته باشد. در لایه ظاهری، داستان یک خانواده و واکنش هایشان به این ازدواج غیرمعمول روایت می شود. اما لایه درونی، تلاشی است برای واکاوی نگرش و تفکر جوانان دهه شصت؛ اینکه چه دیدگاهی به زندگی، مرگ، جنگ و آینده داشتند و چگونه با چالش های پیچیده آن دوران روبرو شدند.
جعفریان اضافه کرد: در این کتاب، تلاش کردم انتخاب های دشوار دختران و زنان را در برهه حساس جنگ نشان بدهم. انتخاب هایی که گاه با فداکاری، گاه با تردید و ترس، اما همیشه با امید و ایمان عجین بود.
استقبال مردمی و نقش ادبیات در پیوند نسل ها
نویسنده و چهره سرشناس ادبیات دفاع مقدس در قسمت دیگری از گفتگو در رابطه با تاثیر ادبیات دفاع مقدس در پیوند نسل ها چنین اظهار داشت: جنگ برای نسل امروز صرفا یک خاطره دور است، اما ادبیات، این فاصله زمانی و مکانی را پر می کند. وقتی یک نوجوان امروزی پاییز آمد را می خواند، خویش را جای شخصیت ها می گذارد و تردیدها، امیدها و آرمان های آن دوره را لمس می کند. این همان کارکردی است که ادبیات متعهد باید داشته باشد؛ ایجاد همدلی و درک متقابل میان نسل ها.
اوج هنر متعهد در آثار شهید آوینی
به باور جعفریان، هنر انقلاب اسلامی در آثار شهید سیدمرتضی آوینی به اوج خود رسید.
نویسنده و چهره سرشناس ادبیات دفاع مقدس در رابطه با نقش آوینی اضافه کرد: آوینی نه تنها یک هنرمند تحصیل کرده و صاحب سبک بود، بلکه توانست به خلأهای اجتماعی و فلسفی دوران خود پاسخ دهد. او هنر را ابزاری برای تبیین فداکاری ها و چالش های اجتماعی می دانست و با آثارش، هنر را در خدمت تفکر انقلابی قرار داد.
وی اظهار داشت: شهید آوینی توانست صدای مردم را به جامعه منعکس کند و بنیانگزار ادبیات پایداری شود. او نشان داد که هنر و روایت نویسی می توانند تغییرات عمیقی در فرهنگ یک جامعه ایجاد کنند.
مردمی شدن ادبیات پایداری
جعفریان خاطرنشان کرد: در چهل سال گذشته، ادبیات پایداری به هنری مردمی تبدیل گشته است. این ادبیات، دیگر صرفا یک ژانر خاص یا دولتی نیست، بلکه به زندگی و تجربیات واقعی مردم می پردازد. قصه های مادران شهدا، همسران رزمندگان، کودکان جنگ دیده و… همگی بخشی از این ادبیات هستند که نسل به نسل منتقل می گردند.
ضرورت تخصصی تر شدن روایت نویسی
این نویسنده اضافه کرد: حالا زمان آن رسیده که روایت نویسی را تخصصی تر نماییم. باید با تحقیقات عمیق تر و روش های نوین، تجربه های مختلف جنگ و بعد از جنگ را ثبت و بازآفرینی نماییم. همچنین، استفاده از فناوری های روز می تواند به خلق روایت هایی جذاب تر و آموزنده تر برای نسل جدید کمک نماید.
دو نگاه به انقلاب اسلامی در بین هنرمندان
در همین خصوص سیدعلیرضا مهرداد، نویسنده و پژوهشگر حوزه ادبیات انقلاب اسلامی هم در گفتگو با خبرنگار مهر در رابطه با نگاههای متفاوت هنرمندان نسبت به انقلاب اظهار نمود: در بین هنرمندان، دو نوع نگاه به انقلاب اسلامی وجود دارد. نگاه نخست، انقلاب را یک رویداد نقطه ای و تاریخی می بیند؛ چیزی که رخ داده و تمام شده است. این نگاه منجر به تولید آثاری سطحی و کم عمق می شود، چون که ارتباط خویش را با ریشه ها و استمرار انقلاب قطع می کند. اما نگاه دوم، که رهبر معظم انقلاب هم تاکید دارند، نگاهی جریانی و تمدن ساز است. انقلاب را یک جریان زنده و پویا می بیند که هنوز ادامه دارد و ظرفیتهای عظیمی برای الهام بخشی هنری دارد.
این نویسنده و پژوهشگر حوزه ادبیات انقلاب اسلامی اضافه کرد: این نگاه دوم سبب می شود هنرمند فراتر از مرزهای جغرافیایی و زمانی بیندیشد و موضوعات در رابطه با انقلاب را در زمینه جهانی دنبال کند؛ از مقاومت مردم فلسطین و لبنان گرفته تا مبارزات مردم یمن و حتی تمدن سازی برای آینده.
شهید آوینی؛ نمونه هنرمند جریان ساز
وی در تحلیل نقش شهید آوینی اضافه کرد: آوینی نمونه بارز یک هنرمند جریان ساز بود. بسیاری تصور می کردند با پایان جنگ، مبحث دفاع مقدس هم تمام شده، اما آوینی نشان داد که دفاع مقدس یک جریان زنده و الهام بخش است که می تواند تا سال ها مبحث خلق آثار هنری باشد. مستندهای روایت فتح، دقیقا با همین نگاه ساخته شد و توانست الهام بخش نسل های بعدی باشد.»
راهکارهای توسعه هنر انقلاب اسلامی
مهرداد راهکارهایی برای توسعه هنر انقلاب اسلامی عرضه می دهد و در همین رابطه بیان نمود: برای پیشرفت هنر انقلاب، باید هنرمندان با پویایی و با نگاه صحیح به انقلاب، آثاری خلق کنند که در زمینه های مختلف شامل ادبیات، سینما، تئاتر و هنرهای تجسمی تاثیر گذار باشد. توجه به ادبیات مقاومت و صدور مفاهیم انقلاب به دیگر نقاط جهان، از لزوم های این مسیر است.
این نویسنده و پژوهشگر حوزه ادبیات انقلاب اسلامی اضافه کرد: یکی از چالش های جدی ما، جذب و تربیت نسل جدید نویسندگان و هنرمندان است. باید زمینه ای فراهم نماییم تا جوانان با تجربه های متنوع و نگاه های خلاقانه خود، به بازآفرینی روایتهای انقلابی و مقاومت بپردازند. در این راه، استفاده از تکنولوژی های جدید، شبکه های اجتماعی و ابزارهای جدید روایت گری خیلی مهم است.
نقش نهادهای فرهنگی و سیاست گذاری
بررسی این دو گفتگوی تخصصی نشان داده است در کنار هنرمندان و نویسندگان، نهادهای فرهنگی و سیاست گذار هم اهمیت بالای ی در حمایت و جهت دهی به هنر انقلاب دارند. ایجاد بسترهای حمایتی برای تولید آثار خلاقانه، برگزاری جشنواره ها و مسابقات تخصصی، پشتیبانی از ترجمه و انتشار آثار ادبیات مقاومت در خارج از کشور و آموزش نسل جدید نویسندگان و هنرمندان، بعضی از راهکارهای یاد شده در این گفتگوها بود.
هنر انقلاب اسلامی، همچنان زنده و پویا، می تواند الهام بخش حرکت های آزادی بخش و عدالت خواهانه در سراسر دنیا باشد؛ به شرط آن که با حفظ اصالت، با زبان روز و ابزارهای نوین سخن بگوید و صدای انسان امروز را هم بشنود و بازتاب دهد.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب