سلبریتی ها سرباز نیستند، اما می توانند همکاران خوبی باشند سلبریتی های هنجارشکن و هنجارساز
به گزارش بلک بلاگ، محمودرضا امینی کارشناس مسائل راهبردی اظهار داشت: سلبریتی ها سرباز نیستند که دستورپذیر باشند اما می توانند همکاران خوبی باشند وقتی که تعامل خوب و سازنده و منطقی با آنها صورت گیرد.
خبرگزاری مهر-گروه دین و اندیشه-سینا سفالگر: جهان فعلی به اذعان خیلی از استراتژیست ها و مفسرین مسائل راهبردی، جهانِ دیجیتالی است. دنیایی که در قالب آن شاهد اوج گیری ابزارهای جهان دیجیتال هستیم و البته که این مساله در نوع خود تأثیرات قابل توجهی را بر رفتار و حتی سبک زندگی انسان های جهان فعلی برجا گذاشته است. نکته قابل تأمل این که شاهد ظهور نسل هایی نظیر نسل Z و یا نسل آلفا و بتا نیز هستیم. نسل هایی که تا حد زیادی با ابزارهای جهان دیجیتال انس گرفته اند و جنس خاصی از کنش و رفتار را نشان می دهند.
در این میان یکی از پدیده هایی که همزمان با اوج گیری جهان دیجیتالی از موقعیت قابل توجهی برخوردار شده، برجسته شدن موقعیت سلبریتی ها است. افراد مشهوری که هواداران زیادی را در فضای مجازی دارند و از همین فضا منشأ اثرگذاری در برهه های زمانی مختلف می شوند. پدیده ای جهانی که مناظرات و مباحثات مختلفی را در مورد ابعاد مختلف اوج گیری پدیده سلبریتی ها برانگیخته است. البته که این مساله در کشورمان ایران نیز بازتاب های قابل توجهی یافته و به طور دقیقتر در بعضی بزنگاه های تاریخی شاهد عملکرد خاص تعدادی از سلبریتی ها حتی در نقطه مقابل منافع ملی کشورمان بوده ایم.
از این رو، خبرگزاری مهر در گفتگو با محمودرضا امینی، دکترای روابط بین الملل، فعال رسانه و کارشناس مسائل راهبردی، به واکاوی چند علامت سوال مهم با محوریت پدیده سلبریتیسم در جهان فعلی و ابعاد مختلف این مساله پرداخته است که حاصل آنرا در ادامه می خوانید:
*به نظر شما اصلی ترین دلیل برجسته شدن بالاتر از پیش پدیده سلبریتیسم در جهان فعلی چیست؟
توسعه حوزه رسانه و فضای مجازی در قالب های مختلف آن، نقشی مهم و محوری را در برجسته شدن مساله سلبریتی ها بازی کرده است. در حقیقت، دیده شدن مکرر و بالای افرادی که به سلبریتی مشهور هستند، سبب شده تا پدیده مذکور به یک پدیده جدی در جهان حاضر تبدیل گردد. از ین جهت، بطورکامل طبیعی است که شاهد باشیم این افراد طرفداران زیادی را به سوی خود جلب می کنند و محبوبیت قابل توجهی را کسب می کنند.
خواه سلبریتی ها هنرپیشه سینما، ورزشکار، یا حتی یک مداح و غیره باشند، از وزن تأثیرگذاری زیادی برخوردار می گردند. این یک مساله بطورکامل طبیعی است. نه فقط در ایران بلکه حال در اقصی نقاط جهان شاهد اوج گیری سلبریتی ها هستیم. قاعدتاً وقتی افراد مشهور می شوند و مقبولیت عمومی پیدا می کنند، هر حرکت و اقدام و سخن آنها از تأثیرگذاری زیادی برخوردارست. با این همه، همانطور که قبل تر نیز گفتم، پدیده سلبریتی ها، پدیده ای است که محصول جهان مدرن و تحول ابزارها و وسایل ارتباطی است.
*برخی عمدتا در بحث با محوریت سلبریتی ها به ابعاد منفی کنشگری آنها اشاره دارند. تحلیل شما در مورد اثرگذاری سلبریتی ها چیست؟ آیا آنها فقط اثرگذاری منفی دارند؟
پاسخ به این پرسش نسبی است. هم بله و هم خیر. قبل تر در مورد قطعی بودن اثرگذاری سلبریتی ها صحبت کردم. حال اگر این سلبریتی ها مستقل عمل کنند و به اصولی پایبند باشند، می توانند مفید باشند با اینحال وقتی در زمین یک ساختار مشخص و مغرض بازی کنند و اصول مشخص و انسانی را مورد بی توجهی قرار دهند، بدون تردیدی اثرگذاری آنها نیز منفی خواهد بود. موضوعی که حتی در بعضی مواقع می تواند با تبعات بسیار بدی برای یک جامعه و کشور نیز همراه شود. سلبریتی ها هم می توانند هنجار شکن باشند و هم هنجار ساز. هم می توانند الگوی مثبت باشند و هم الگوی منفی باشند.
البته که جوانان در جهان فعلی و باتوجه به تحول ابزارهای رسانه ای و ارتباطی که در عمل کوچک شدن جهان را به همراه داشته، تا حد زیادی در مواردی نظیر فضای مجازی، با احساسات خود سوگیری می کنند و اثرپذیر می شوند و کمتر متناسب با مؤلفه عقلانیت دست به کنش و رفتار می زنند. از ین جهت، درست در همین نقطه، حس مسئولیت سلبریتی ها در ارتباط با اقداماتشان و رفتارهایشان از اهمیت زیادی برخوردار می شود. در این چهارچوب، می توان از سلبریتی ها برای اثرگذاری مثبت بر جوانان بهره برد و فقط این گونه نیست که برخی تاکید دارند باید فقط به ابعاد منفی این مساله اشاره شود.
البته که باید توجه داشته باشیم در برخورد با فضای مجازی و پدیده سلبریتی ها، باید دانش رسانه ای در اولویت باشد و از در پیش گرفتن رویکرد های مقطعی و فصلی خودداری شود. برای اینکه این رویکردها در نگاه به مساله خود لطمه زا هستند.
*وضعیت در ایران را به چه صورت می بینید؟ تحلیل شما در مورد اثرگذاری سلبریتی ها باتوجه به شواهد عینی چیست؟
من قبل تر برخی مبانی در این رابطه را یاد شده قرار دادم. سلبریتی ها وقتی شهرت پیدا می کنند، هم بصورت مستقل و هم در قالب برخی ساختارها می توانند از وزن اثرگذاری بر جامعه برخوردار باشند. متاسفانه بیشترِ سلبریتی ها خصوصاً در سالیان اخیر در ایران، مورد سوءاستفاده ساختارهای بیرونی قرار گرفته اند. همین مساله در بعضی برهه های زمانی برای کشورمان لطمه زا بوده است.
حتی بیراه نیست اگر بگوییم تعدادی از این سلبریتی ها خود اثرپذیر بوده اند بجای اثرگذار و نتایج منفی را خلق کرده اند. بطورمثال در بحث کشف حجاب و یا تعارض با برخی ارزش ها و عرف های رایج جامعه ایرانی، شاهد بوده ایم که شماری از سلبریتی ها بکار گرفته شده اند و اثرگذاری منفی داشته اند. البته که در نقطه مقابل این جنس از سلبریتی ها نیز افرادی بوده اند که عملکردی متفاوت داشته اند. همه این مسائل تا حدی نیز ریشه در این مساله دارند که ساختارهای ما تلاشی برای جذب سلبریتی ها و اثرگذار بودن مثبت آنها انجام نداده اند. این یک واقعیت غیرقابل انکار است. سلبریتی ها رها هستند.
من بر این باورم نهادهایی در کشورمان که در عرصه در رابطه با کارهای سلبریتی ها می توانند اثرگذار باشند و باید کنشگری کنند، به خوبی وارد این حوزه نشده اند. همین مساله به خودیِ خود سلبریتی ها را بعضاً به فضایی سوق می دهد که در نقطه مقابل منافع ملی کشورمان قرار دارد. قبل تر هم گفته ام که ایران در سالهای قبل از این مساله لطمه دیده است. البته که نمونه های مشابه کنشگری مخرب سلبریتی ها و بازیگری آنها در زمین دشمنان، در کشورهایی نظیر سوریه، عراق، افغانستان و حتی تعدادی از کشورهای آمریکای لاتین هم قابل مشاهده بوده است. وقتی ما نتوانیم به درستی صحنه را مدیریت نماییم، بطورکامل طبیعی است که طیف های مخالف و دشمن چنین خواهند کرد.
البته که جریان های مخالف و معاند با ایران شگردهای خاصی را نیز در جذب سلبریتی ها به سوی خود دارند. به بیان ساده تر، بطورکامل حساب شده وارد این میدان می شوند. در ضمن سالهای قبل شاهد بوده ایم که برخی سلبریتی ها در کشورمان در عرصه شغلی خود بطورمثال در سینما موفق بوده اند اما وقتی در جبهه مقابلِ منافع ملی کشورشان و تحت تأثیر رویکرد های مغرضانه خارجی قرار گرفته اند و از کشور خارج شده اند، وضعیت مساعدی را مشاهده نکرده اند و از کرده خود ابراز پشیمانی کرده اند. وقتی هم این سلبریتی ها در خارج از ایران حضور دارند اگر نتوانند خودرا با برخی استانداردهای محیط خارج تطبیق دهند، به نقطه بسیار چندش آوری می رسند. نمونه های این مساله را در وضعیت فعلی به عینه مشاهده می نماییم.
با این همه، نکته جدی و اصلی من این است که هرچقدر که ما سلبریتی های خودمان را رها نماییم، در دامان دیگران رشد خواهند کرد و اثرگذار خواهند شد و در امتداد اهداف آنها دست به کنشگری می زنند.
*پس شما همچون افرادی هستید که تاکید دارید امکان حکمرانی فضای در رابطه با سلبریتی ها وجود دارد؟
من بطورکامل معتقدم که امکان حکمرانی در عرصه فعالیت سلبریتی ها وجود دارد. حکمرانی که مد نظر ما است، حکمرانی اخلاقی است. این جنس از حکمرانی می تواند حتی برای خودِ سلبریتی ها نیز کمک کننده باشد و آنها را در منظومه ای اخلاق مدارتر قرار دهد. سلبریتی ها سرباز نیستند که دستورپذیر باشند اما می توانند همکاران خوبی باشند وقتی که تعامل خوب و سازنده و منطقی با آنها صورت گیرد.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب