حدادعادل مطرح كرد؛
ایران صاحب گنجینه ای عظیم از میراث مکتوب است
به گزارش بلک بلاگ، رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی اظهار داشت: ایران صاحب گنجینه ای عظیم از میراث مکتوب است و اگر هر ملتی بخواند راهی را که طی کرده بشناسد نمی تواند نسبت به میراث مکتوب خود خونسرد باشد.
به گزارش بلک بلاگ به نقل از مهر، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، کتابخانه مجلس، همایش بین المللی مطالعه و تصحیح نسخه های خطی ایران را با همکاری انجمن علمی مطالعه و تصحیح نسخه های خطی را در تالار شهید مدرس موزه مجلس برگزار کرد.
غلامعلی حدادعادل رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در این همایش اظهار داشت: مفتخرم که در این فضای تاریخی و در چنین مجلسی حضور پیدا کرده ام، از این که چند سالی این سنت تعطیل شده بود و این رسم باردیگر احیا شده است، به علت اهمیتی که برای این امر قائل هستم، استقبال کردم.
وی اضافه کرد: علقه من به این کتابخانه از سال ۱۳۴۲ شروع شده است. آن زمان من عضو کتابخانه مجلس شدم و کتاب هایی را به امانت گرفتم. هنوز نام من در برگ امانت این کتابخانه هست. الحمدلله کتابخانه رشد کرده و امیدوار هستم که ساختمان جدید بر فایده مندی کتابخانه بیفزاید.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی اظهار داشت: هویت هر ملتی با میراث فرهنگی آن ملت شناخته می شود. میراث بر دو بخش مکتوب و نامکتوب تقسیم می شود که میراث نامکتوب شامل بناهای تاریخی، بناهای ماقبل تاریخ، آثار باستانی ماقبل تاریخ، زبان، ضرب المثل ها، حکایت ها، ترانه ها، افسانه های رایج، آداب و سنت ها است. اما کتاب میراث فرهنگی مکتوب است که در میان این نشانه ها ارزش هیچکدام به پای میراث مکتوب نمی رسد، چون تفکر و جهان بینی یک ملت را تبیین می کند.
حداد عادل در ادامه اظهار داشت: اگر هر ملتی بخواهد گذشته و راهی را که طی کرده است، بشناسد، نمی تواند نسبت به میراث مکتوب خود خونسرد باشد؛ بویژه ایران که صاحب گنجینه ای عظیم از میراث مکتوب است. سابقه میراث مکتوب ما بسیار طولانی است. من سالی یک دفعه به هند سفر می کنم، می توانم بگویم که در حدود یک میلیون نسخه خطی فارسی در کتابخانه های هند موجود است. در هر کتابخانه بزرگ دنیا که پا بگذارید، افتخارشان این است که چقدر نسخه خطی فارسی دارند. نسخه خطی فارسی برای کتابخانه های دنیا معنا دارد و ملت ایران چنین سابقه ای در علم و دانش و معرفت دارد. شاید کسانی معتقد باشند که گذشته تاریخ مصرفش گذشته است، این افراد گذشته را مادون می دانند، اما ما چنین تفکری نداریم. گرچه دایره علوم تجربی وسیع تر شده است، معتقدیم تاریخ مصرف فکر، اندیشه و عقل نمی گذرد.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی اظهار داشت: علوم انسانی همچون ادبیات، نییازمند شناخت و فهم بالایی از سایر علوم نیز هست؛ بطورمثال برای فهم ادبیات باید با علوم دیگر آشنا بود. ما نمی توانیم با گذشته وداع نماییم، حتی لجوج ترین افراد محتاج این هستند که بدانند پیشینیان چگونه فکر می کنند. مصححان نسخ خطی کار بسیار مهمی می کنند. تصحیح نسخه خطی کار بسیار دشواری است؛ هنر، مهارت، دانش، صبر و حوصله باید در فرد جمع شود تا به کار تصحیح نسخ خطی بپردازد.
وی در آخر اظهار داشت: مصحح اول باید کاغذ را بشناسد، از جلد به نکاتی پی ببرد، خط را بشناسد. تنها چشم بصیر و خبیر، خط و رسم الخط را تشخیص می دهد. دستور زبان و واژگان هم هزار فوت و فن دارد. مصحح باید آگاه باشد که در چه کتاب هایی باید رسم الخط را به امروز برگرداند و در کجاها نباید این کار را بکند. لیست نویسی نیز نکات مربوط به خودرا دارد. ظرافت زیاد است و مهم تر از اینها احاطه به موضوع کتاب است. این هنر و تخصص پس از اختراع صنعت چاپ در کشور ما آغاز شد. بزرگانی مانند مجتبی مینوی، اقبال آشتیانی، ایرج افشار و… بسیار در این حوزه کار کردند و اگر امروز به گذشته خودمان می بالیم، مدیون کسانی هستیم که سربازان گم نام ایران هستند. مرحوم مینوی در ترکیه رایزن فرهنگی بود، هزار نسخه خطی را از کتابخانه های مختلف دیده بود، برگزیده بود و با وسایل هفتاد سال قبل عکسبرداری و فیلمبرداری کرده و به دانشگاه تهران اهدا کرده است که خیلی از این گنجینه هنوز تصحیح نشده باقی مانده است. این امر مهم نباید در فرهنگ و معارف ما فراموش شود. باید به دیگران بفهمانیم که ملت ایران چه گذشته باشکوهی داشته است و چه آینده باشکوه تری خواهد داشت.
تعداد نسخه های خطی نشانگر فرهنگ و تمدن ماست
سیداحمد خضری استاد تاریخ دانشگاه تهران و مدیر کل حوزه وزارتی وزیر علوم در ادامه این همایش اظهار داشت: در این جلسه علمی سخن گفتن در مورد نسخه های خطی زیره به کرمان بردن است. همگان از هر نگاهی که به این مورد بپردازند، به ظرایف کار پی خواهند برد. ما بطور ویژه در عرصه تاریخ و تمدن ایران و اسلام کار می نماییم.
وی ضمن اشاره به اهمیت نسخه های خطی اضافه کرد: نسخ خطی یکی از مهم ترین منابع ما در دستیابی به حقایق تاریخی است. از خیلی از منابع که می توانند ما را به رویدادهای تاریخی برسانند، محروم هستیم اما نسخه های خطی مهم ترین منابع ما در تاریخ گذشته هستند و بدون شک ارزش تمدنی دارند.
استاد تاریخ دانشگاه تهران اظهار داشت: یکی از فاکتورهای ارزیابی تمدنی ملل وجود نسخه های خطی است و تعداد نسخه های خطی موجود در کشور نشانگر فرهنگ تمدنی سرزمین ما هستند. افزون بر آن نسخه های خطی برای ما ارزش میراثی دارند. نسخ خطی نشان از تلاش پیشینیان ما دارد که در راستای ثبت و ضبط رویدادها تلاش کردند. همین طور نسخه های خطی ارزش هنری دارند و دارنده چند هنر هستند. دست کم خوشنویسی، نگارگری و کتاب آرایی با همه فنون خود در این نسخه ها نمود دارد و این نسخ به عنوان ارزش سندی، برای ما مهم و قابل بحث هستند.
صمد نژادابراهیمی عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی، مدیر کل سیاستگذاری و برنامه ریزی پژوهشی وزارت علوم و از دانشمندان برتر یک درصد جهان، نیز اظهار داشت: برگزاری این جلسه در این مکان تاریخی و جایگاه با این افراد شاخص، از اهمیت بسیاری برخوردار می باشد. تأثیر یک سیاست گذاری درست می تواند نمودهای بهتری را رقم بزند.
وی اضافه کرد: وزارت علوم با تأسیس انجمن ها نقش انقباضی دارد. نسخ خطی گنجینه عظیمی است که امیدواریم انجمن مطالعه و تصحیح نسخ خطی بتواند با نگاهی درست، برای تقدیر این گنجینه قدم های مثبتی بردارد. نشریه بین المللی مطالعه و تصحیح نسخ خطی نیز، ویترین این انجمن است و ما بطور کامل از آن حمایت کردیم.
نژادابراهیمی اظهار داشت: به عنوان یک خبر عرض می کنم که نخستین مدرسه سردبیری نیز هفته بعد برگزار می شود و پس از این هر دو ماه یک دفعه در سطح سردبیری برگزار می شود.
باید بگونه ای دیگر به لیست نویسی نگاه کنیم
ابوالفضل حسن آبادی رییس کتابخانه آستان قدس رضوی در این همایش اظهار داشت: حالا در وضعیتی هستیم که مراکز نسخ خطی ناشناخته نیستند و الحمدلله همه مراکز پایگاه دسترس پذیری اطلاعات دارند اما چیزی که امروز اهمیت دارد، دسترسی به نسخه نیست، بلکه موضوع مورد اهمیت این است که حالا باید بگونه ای دیگر به لیست نویسی نگاه نماییم.
وی اضافه کرد: بالاتر از صد سال از لیست نویسی مدرن می گذرد. نکته این است که نسل حالا نسل سوم لیست نویسان هستند. سه نسل گذشته است و شیوه های مختلفی به کار گرفته شده است و شیوه مراکز متفاوت می باشد. الان باید پس از اتمام نسخه های موجود بار دیگر لیست ها بررسی شود. لازم است که دیدگاه لیست نویسان مختلف یکسان شود و برای شناسایی و معرفی بیشتر باید ساختارهای جدید به کار گرفته شود.
حسن آبادی افزود: خیلی از نسخه هایی که به ظاهر فکر می نماییم، لیست شده است اما هنوز لیست نشده باقی مانده است. بیشتر کارهایی که صورت می گیرد مبتنی بر معرفی نسخ خطی است. به عنوان کشوری که طلایه دار هستیم، لازم است که یک دفعه دیگر سراغ دانش نسخه شناسی و تولید کتاب های منطبق با نسخه شناسی برویم. نباید در عرصه لیست نویسی سنتی باقی بمانیم.
در بخش پایانی این همایش، از محققان پیشکسوت و سرآمدان میراث مکتوب تجلیل شد. حجت الاسلام علی صدرایی خویی، نسخه شناس و لیست نگار؛ ابوالفضل حافظیان، نسخه شناس و لیست نگار؛ مرتضی کریمی نیا، نسخه شناس و مترجم و محمود نظری، مؤلف آخرین جلد لیست نسخه های خطی کتابخانه مجلس شورای اسلامی، مجلد ۵۸ (نسخه های شماره ۲۱۴۰۱ تا ۲۱۸۰۰)، معرفی و مورد تجلیل قرار گرفتند.
حکیمه دلیران و رحیمه شمشیری و آقایان محمد وفادار مرادی، امید مجد، غلامرضا پارسا، مرتضی چرمگی عمرانی، میلاد عظیم پور، حجت الاسلام سیدصادق اشکوری، رضا جهانی، شیرزاد طایفی و صمد نژادابراهیمی نیز به عنوان اساتید و محقق هایی که مقالاتشان در این همایش برگزیده شده بود، معرفی و مورد تجلیل قرار گرفتند.
منبع: بلك بلاگ
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب