یوسف پور با بلك بلاگ مطرح كرد؛
یک بیت اشعار سبک هندی می تواند برای نسل امروز راهگشا باشد
بلک بلاگ: مسعود یوسف پور می گوید شاعران سبک هندی فارغ از تمام مسائل زیباشناسانه، به مسئله شعر حکمی چندان عمیق پرداخته اند که گاه یک بیت می تواند برای نسل امروز راهگشا باشد.
خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و ادب _ جواد شیخ الاسلامی: مسعود یوسف پور از شاعران آیینی است و آموزش شعر به شاعران نوقلم و نقد و بررسی و پژوهش در حوزه شعر کلاسیک فارسی را هم در کارنامه دارد. او پژوهشی در رابطه با ۴۰ شاعر سبک هندی دارد. یوسف پور در این پژوهش در رابطه با هر شاعر یادداشتی مجزا نوشته و خصوصیت های فنی، زبانی و محتوایی آنها را مورد نقد و بررسی قرار داده است.
یوسف پور تصمیم گرفته پژوهش خویش را بر بستر شبکه های اجتماعی عرضه نماید. به بهانه انتشار مجموعه این یادداشت ها که «تنباکوی هندی» نام دارد، با این شاعر گفتگویی داشتیم تا در رابطه با علاقه اش به شاعران سبک هندی و خصوصیت های نوشته های اخیرش با او صحبت نماییم.
مشروح این گفتگو در ادامه می آید؛
* آقای یوسف پور چه شد به فکر نوشتن تنباکوی هندی افتادید؟ چه خصوصیت یا نکته ای در رابطه با این ۴۰ شاعر است که توجه شما را به خود جلب کرد؟
پژوهش در آثار چهل شاعر سبک هندی که حاصل آن «تنباکوی هندی» شد، برمی گردد به نزدیک هفت سال پیش و جستارهایی که در سبک خراسانی می نوشتم. عنوان اولین مقاله من که هنوز در دست بررسی می باشد، «تخفیف از محذوریت تا صنعت» است؛ زمانیکه این مقاله را با یکی از بلندپایه گان ادبیات درمیان گذاشتم، گفتند تابحال چنین دقت ادبی را ندیده بودند. من همواره در خوانش تذکره ها با دوگانگی سختی مواجه بودم؛ یک دسته کسانی بودند که برای سبک هندی چنان قربی قائل بودند که دست یازیدن به آنرا محال می دانستند و دسته دوم هم کسانی بودند که سبک هندی را خار و خفیف کرده بود؛ مثل تذکره آذر بیگدلی.
دیدم اغلب این محققان اصلا جان مایه این سبک و ظرائف سخن این سده را درک نکرده اند. این شد که سه سال پیش اولین پژوهش خودم را شروع کردم و حاصلش شد «رهیافتی نو به طرز نو» یا همان سبک هندی. چنان شد که برخی پژوهندگان دیگر مثل جناب محمدحسین انصاری نژاد پس از خواندن نسخه الکترونیک، پیشنهاد دادند که نام برخی شاعران سبک هندی دیگر هم افزوده شود و در باب آنها هم نکاتی بیان شود. یکی از آنها واقف لاهوری بود که استاد انصاری نژاد نسخه ابتدایی کتاب شان را برایم ارسال کردند تا مطالعه کنم و در رابطه با این شاعر هم پژوهش و پژوهشی داشته باشم.
* در رابطه با شاعران سبک هندی کمتر کتابی انتشار یافته و اطلاعات کمی در رابطه با آنها وجود دارد. سبک هندی هم در فضای ادبی ایران معمولاً با دو سه شاعر شناخته شده؛ مثل صائب، بیدل و کلیم کاشانی. آیا شعر این ۴۰ شاعر با هم تفاوت و تمایزی دارد؟
درخصوص وجه تمایزات باید بگویم من هم به روش آقای محمود فتوحی، سبک شناسی را از مطمح لایه ها می نگرم. ما در این سبک سه ساحت کلی مضمونی داریم؛ یعنی «مضمون بستن» مثل بیدل، «مضمون یافتن» مثل صائب و «مضمون رساندن» مثل کلیم که هر سه هم ساحت ساختاری متفاوتی دارند. در این نوشته ها با نوع نگاه های مختلف مواجه هستیم. همینطور تجربه زیسته شاعران این مکتب نمود بسیار پررنگی دارد که به آن پرداخته ام. همینطور نگاهی به کارهای فرمی و زبانی در کار شاعران سبک هندی داشتم. مثلاً «حسرت مشهدی» در شعرش قوالب را با هم ترکیب کرده که کمتر به آن پرداخته شده است. البته اولین ترکیب قوالب به «عیوقی» شاعر سبک خراسانی برمی گردد که در مثنوی ورقه و گلشاه اش غزل را در مثنوی غزل بهره برده است و این یعنی بر خلاف زعم بزرگان نمونه هایی از نوآوری در چارچوب هم در این مکتب وجود دارد.
* بررسی و توجه به شعر سبک هندی چه آورده ای برای شعر امروز دارد و چه کمکی به شاعران امروز می کند؟ بررسی شاعران سبک هندی صرفاً از جهت تاریخ ادبیات مهم می باشد، یا این که میتوان از شعر این شعرا برای شعر امروز هم ره آوردهایی داشت؟
شاعران این مکتب فارغ از تمام مسائل زیباشناسانه، به مساله شعر حکمی چندان عمیق پرداخته اند که گاه یک بیت می تواند برای نسل امروز راهگشا باشد. هرچند من در تنباکوی هندی از صائب و بیدل سخنی نگفته ام و شاعران کمتر شناخته شده را آورده ام. بسیاری از تجارب زیسته، حالات، آنات و لحظاتی که هنوز هم پویاست، در سبک هندی جایگاه ویژه ای دارند؛ مثلاً همین رسم همسایه داری که شاید امروزه در رسومی مثل نذری دادن دیده باشیم، در شعر فضلی گلپایگانی چنین نمودی دارد: «خونابه فرستند به هم، چشم و دل من / چون کاسه که همسایه به همسایه فرستد». این تجربه مشترک، منجر به تلذذ ادبی شده و از این موارد بسیار دیده می شود. در تنباکوی هندی تلاش کردم دریچه ای نو برای لذت بردن از شعر شاعران سبک هندی باز کنم و شاعران و علاقه مندان به شعر امروز را با دنیای شاعران سبک هندی ببرم.
* چرا تصمیم گرفتید تنباکوی هندی را بر بستر شبکه های اجتماعی منتشر کنید و نسخه کاغذی آنرا منتشر نکردید؟
تنباکوی هندی اثری بود که متاسفانه با بی مهری برخی دوستان ناشر در مشهد مواجه گردید. من پیشنهاد چاپش را داده بودم اما آن عزیزان گفتند هزینه بالایی دارد و خودت باید بخشی ازآن را متقبل شوی. یک عزیزی هم گفت اگر قول بدهی ده نسخه به فروش می رسد چاپ کنم که گویا توهین بود بیشتر. این شد که کتاب را به شکل الکترونیک در صفحه ایتای خودم به فروش گذاشتم و جالب است که قریب به ۳۰۰ نسخه فروخت. پس از آن و با مشاهده اقبال پژوهندگان، ناشرانی که طعن می زدند، گفتند ما چاپ می نماییم. اما من دست نگه داشتم و بر خود کتاب هم خیلی موارد اضافه گردید. اگر ناشری پیدا شود که حاضر به همکاری باشد، استقبال می کنم. چون اینروزها مشغول نوشتن کتابی تحت عنوان «نسخه خطی» هستم که پژوهشی از منظر فرم و بافت به سبک خراسانی است و می تواند در کنار تنباکوی هندی، نسل جدید را به خوبی با ناگفته های ادبیات آشنا کند و به نظرم راهگشاست.
منبع: بلك بلاگ
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب