مطالعه و مرور؛
باور نکنید شاه از روی حقیقت و صمیمیت خادم منافع ملت باشد
بلک بلاگ: بارها گفته ام که پادشاهان هیچ گاه ممکن نیست با حاکمیت ملیه همراهی نمایند. باور نکنید که یک شاه از روی حقیقت و صمیمیت خادم منافع اصلیه ملت باشد.
به گزارش بلک بلاگ به نقل از مهر، رمان «خیابانی به درازای ابدیت»، نوشته مجتبی حبیبی که تیرماه امسال دار فانی را وداع گفت، بتازگی توسط شرکت چاپ و نشر بین الملل منتشر و راهی بازار نشر شده است. حبیبی، عضو انجمن قلم ایران، نویسنده کتاب های رمان، داستان کوتاه، زندگی نامه و منتقد ادبیات و سینما بود که در سن ۶۲ سالگی از دنیا رفت.
«خیابانی به درازای ابدیت»، کتابی است که در قالب رمان، زندگی شیخ محمد خیابانی را روایت می کند و خصوصاً به مواضع سیاسی و قیام این روحانی مبارز می پردازد. نویسنده کتاب پیش رو برای روایت خویش از منابع تاریخی مختلفی بهره برده که در آخر این منابع را لیست کرده است. اما یکی از با اهمیت ترین منابع که خود نویسنده روی آن تاکید داشت، کتاب «نهضت آزادی ستان شهید شیخ محمد خیابانی»، تألیف مرحوم سید هادی خسروشاهی است.
حبیبی داستان کتابش را از روستای «قیزیل دیزج» شروع می کند. همان روستایی که تقی رفعت، از یاران شیخ، پس از کشته شدن شیخ به آنجا می رود و در همانجا هم می میرد. داستان از زبان تقی رفعت شروع می شود. از تبریز و از نقش تبریز در مشروطیت.
نویسنده بعد از این مقدمه آغاز به روایت زندگی شیخ و البته مقطعی از تاریخ معاصر ایران می کند؛ از تولد او گرفته تا نمایندگی اش در مجلس؛ از سقوط تزاریسم تا حادثه شرف خانه؛ از قرارداد ۱۹۱۹ تا گشایش دارالشورای ملی در تبریز؛ و عاقبت حکایت آخرین شب و روز زندگی شیخ.
حبیبی، سال ۱۴۰۰ در مصاحبه ای با خبرگزاری کتاب ایران در مورد پژوهش خود توضیحاتی ارائه کرده بود. همچون مطالب وی این بود: «شیخ محمد خیابانی، مجتهد است و پاتوق اصلی وی در قیامش، مسجد است که تا پایان هم پابرجا می ماند و شیخ در اعتراض خویش، بیشتر در اعتلای فرهنگی می کوشد و بر تغییر فرهنگ تکیه دارد تا شعارها و مسائل دیگر. … شیخ در قیامش با خاستگاه مذهبی ای که دارد بصورت عملی در مقابل کمونیست ها قرار می گیرد که آن موقع از طرف سفارت آلمان مورد حمایت هستند و از جانب دیگر در مقابل انگلیسی ها قرار دارد که قرارداد ۱۹۱۹ را دارند و نمایندگان خاصی که به سمت شیخ می فرستند همچون کاپیتان ادموند که او وعده هایی می دهد و شیخ نمی پذیرد و او را بیرون می کند و می گوید من با انگلیسی ها در هیچ جبهه ای قرار نمی گیرم. اما اغلب اطرافیان شیخ در ایام آخر از مخبر السلطنه هدایت امان نامه داشتند و شیخ تنها می ماند.»
تلاش نویسنده این بوده پشت صحنه ماجرا و اتفاقات را که در آخر فقط تقی رفعت، با شیخ محمد خیابانی می ماند بازنمایی کند. حبیبی می خواهد هم به شرح حضور افراد در اطراف شیخ بپردازد _که این گرد آمدن موقعیتی یا تصادفی بود_ هم توضیح دهد چگونه با ورود مخبر السلطنه به صحنه و دادن امان نامه، همه کنار می کشند و تسلیم سفارتخانه های مختلف می شوند و شیخ تنها در تیررس می ماند.
در قسمتی از این کتاب می خوانیم:
شیخ محمد شب های سختی را در سکوت می گذراند و با خواندن جریده ها و تلگراف، آه سردی می کشید و به زحمت خودرا روی صندلی و پشت میز کارش نگه می داشت و گزارش را مطالعه می کرد: «لیاخوف، صبحدم دوم تیرماه دسته های مسلح را برای مقابله با انقلابیون اعزام کرد. مدافعان مجلس حدود یک ساعت و مجاهدان انجمن های «آذربایجان» و «مظفری» و… حدود هفت ساعت در مقابل مهاجمان مقاومت کردند. ساختمان های مجلس، انجمن های آذربایجان، مظفری و چند خانه دیگر در اثر آتش توپ ویران و چپاول شدند. میرزا ابراهیم تبریزی، ملک المتکلمین، میرزاجهانگیر خان و قاضی ارداقی از رهبران تشکیلات دموکرات تهران کشته شدند. سید جمال الدین اصفهانی به همدان گریخت، ولی در بروجرد به دست دولتیان به قتل رسید. در هر گوشه تهران انجمن ها، هیأت تحریریه روزنامه ها و حتی کوچک ترین مراکز اجتماعی نیز از میان رفتند. بیش از ۳۰۰ نفر مشروطه چی کشته شدند. خیلی از نمایندگان و مشروطه چیان زندانی یا تبعید شدند. برخی انقلابیون در سفارت های خارجی پنهان شدند. برخی نیز مجبور شدند بطور پنهانی به ولایات یا به کشورهای خارجی فرار کنند.
پیش از به توب بسته شدن مجلس، انجمن ایالتی تبریز در ۲۳ خردادماه هزار نفر تفنگچی را برای مساعدت با انقلابیون تهران آماده اعزام کرده بود. در ۲۶ خرداد ۳۰۰ نفر تفنگچی همراه محمدقلی خان، ستارخان و باقرخان به قصد باسمنج رفتند و ۷۰۰ نفر دیگر نیز قرار بود به آنها بپیوندند. در اطراف انجمن، جوانان شوریده می خروشیدند و فریاد می زدند: «آن همه کوشش در دوسال برای چنین روزی بود… چرا به تهران نرویم؟ چرا به یاری دارالشورا نشتابیم؟»
شیخ محمد خیابانی با صدای دلنشین و مؤثر خود با مردم شوریده سخن می اظهار داشت: «هم سنگران! من شما را به صبر و استقامت فرا می خوانم. از شما می خواهم منتظر تصمیم گیری و ارائه طریق انجمن ایالتی باشید و از دست زدن به کارهای عجولانه و خودسرانه خودداری کنید…بارها گفته ام که پادشاهان هیچ گاه ممکن نیست با حاکمیت ملیه همراهی نمایند. یاد دارم بیانات شاه سابق رومانی را که می اظهار داشت: «باور نکنید که یک شاه از روی حقیقت و صمیمیت خادم منافع اصلیه ملت باشد.»
این کتاب با ۴۴۷ صفحه و قیمت ۱۴۴ هزار تومان در بازار نشر عرضه شده است.
منبع: blackblog.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب