حجت الاسلام مهدی عباسی:
تحلیل محتوای دینی ظرفیتی برای استنباط گزاره های روانشناختی است
به گزارش بلک بلاگ عضو هیئت علمی پژوهشگاه قرآن و حدیث با تاکید بر اینکه تحلیل محتوای متون دینی ظرفیتی بزرگ برای استنباط گزاره های روانشناختی است، اظهار داشت: ما بی نیاز از اصول فقه به مفهوم اعم و مباحث تجربی نیستیم.
به گزارش بلک بلاگ به نقل از مهر، حجت الاسلام والمسلمین مهدی عباسی در نشست علمی مجازی «پژوهش های اسلامی روان شناختی (ظرفیت ها و چالش ها)» از سلسله نشست های همایش مجازی «علوم انسانی اسلامی، پژوهش و فناوری» که از طرف پژوهشگاه قرآن و حدیث برگزار شد، اظهار نمود: دین دو ماهیت دارد یا از دو زاویه به دین می توان نگاه کرد که یک بعد یا حیثیت، هویت استقلالی دین است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه قرآن و حدیث با اعلان اینکه عمدتاً بعنوان یک موضوع به این بعد نگاه می شود، اظهار داشت: این قسمت در مناسبت بین روانشناسی و اسلام و دین یا پژوهش های اسلامی و روانشناسی قد علم می کند و روانشناسان در این قسمت پدیده ای را بعنوان دین بررسی می کنند.
وی افزود: بطور قطع تجربه روانشناسان نشان می دهد، دین و معنویت برای بشر مفیدست و عقیده دارند که ما درباره سلامت روانشناختی نمی توانیم به مقوله معنویت و دین بی توجه باشیم.
استاد حوزه و دانشگاه با اعلان اینکه زاویه دوم نگاه به دین، هویت حکایتی و منبع بودن دین است، اظهار داشت: این قسمت با مفروض دانستن علم اولیای دین است که اعلم دانشمندان زمان خودشان بودند و برمبنای هیچ هوا و هوس و مسائل نفسانی صحبت نمی کردند بلکه روایت هایشان مبتنی بر واقعیت است و ما مواجهیم که این قسمت نیز گزاره های علمی دینی را به دست می دهد.
حجت الاسلام عباسی در ادامه با اشاره به اینکه در این هویت حکایتی یا هویت با عنوان منبع علمی نیازمند روش هستیم، اشاره کرد: سوالات مختلفی در این قسمت مطرح است همچون اینکه آیا می توانیم با صرف مراجعه به یک سوره یا چند کتاب حدیثی چند عامل شخصیت را تبیین کنیم؟ در کل می توان گفت باتوجه به احصایی که انجام شده و بررسی نظریه ها، سه روش برای تحلیل داده هایی که از معارف دینی در دست ما هست وجود دارد که اگر این سه روش تحلیل در کنار هم قرار بگیرد می توانیم بگوییم روانشناسی اسلامی امکان دارد، تحقق هم پیدا کرده است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه قرآن و حدیث بیان داشت: روش اول، مطالعات روانشناختی در متون دینی است که مبتنی بر تحلیل گزاره هایی است که در معارف دینی وجود دارد، بعنوان مثال در آیه ۵۴ سوره زخرف می خوانیم «فَاسْتَخَفَّ قَوْمَهُ فَأَطَاعُوهُ إِنَّهُمْ کَانُوا قَوْمًا فَاسِقِینَ» یعنی فرعوم قوم خودش را تحقیر کرد و آنها چون انسان های فاسقی بودند از فرعون اطاعت کردند، بدین سبب این آیه رابطه بین سه متغیر را به وجود آورده است؛ استخفاف قوم، اطاعت از ظالم و وضعیت قوم که فسق و فجور است، بدین جهت می توانیم بگوییم خار و ذلیل کردن یک گروه می تواند اطاعت آنها را از ظالم پیش بینی نماید.
وی در بخش دیگری از سخنان خود اشاره کرد: در این تحلیل مهم این است که در این گزاره های دینی به تک تک آیات ورود نماییم و با روش تحلیل محتوایی متون دینی گزاره های علم دینی را استنباط نماییم چون مفروض رسیدن به علم دینی است و آن موقع در طرح های مختلف پژوهش می توانیم ورود نماییم.
حجت الاسلام عباسی با اعلان اینکه روش تحلیلی دوم استفاده از اصول فقه به مفهوم اعم است، اظهار داشت: در نهایت باید تاکید نماییم ما بی نیاز ار روش های تجربی نیستیم، در حقیقت ما نیاز به سنجه ها و ابزارهایی داریم که برمبنای مفهوم سازی و مفهوم پردازی دینی از آنها استفاده نمائیم و برمبنای مفهوم پردازی و مدلهای مفهوم، سنجه ها و پرسش نامه هایی را تهیه و تکمیل کرده و وضعیت جامعه را توصیف نماییم.
وی در انتهای سخنان خود اشاره کرد: بدین سبب روش تحلیل محتوای متون دینی یک ظرفیت بسیار گسترده است که از صد گام در گام اول یا دوم هستیم، گفتیم مسأله دوم روش های مبتنی بر اصول فقه به مدلول الاعم است که از مباحث مختلف اصول فقه استفاده نمائیم و سوم آنکه ما بی نیاز از تجربه و اندازه گیری برمبنای مبانی و مفاهیم دینی نیستیم و هر سه روش از نظر روش شناسی می تواند یک فرصت گسترده و مهم جهت استفاده و استنباط مباحث روانشناختی اسلامی باشد.
منبع: blackblog.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب