توسط نشر مركز؛
سومین جلد مجمع الجزایر گولاک به چاپ دوم رسید
به گزارش بلک بلاگ، سومین جلد کتاب مجمع الجزایر گولاک نوشته الکساندر سولژنیتسین با ترجمه احسان سنایی اردکانی توسط نشر مرکز به چاپ دوم رسید.
به گزارش بلک بلاگ به نقل از مهر، سومین جلد کتاب «مجمع الجزایر گولاک» نوشته الکساندر سولژنیتسین با ترجمه احسان سنایی اردکانی اخیرا توسط نشر مرکز به چاپ دوم رسیده است.
الکساندر سولژنیتسین نویسنده این کتاب به خاطر انتقاد از استالین، محکوم به ۸ سال کار در اردوگاه کار الزامی و مخوف گولاگ شد. تا مرگ هم در تبعید استالین باقی ماند. وی در آثار خود جنایات دوران استالین و فاجعه های انسانی اردوگاه های کار الزامی شوروی را به صورت صریح و بی پرده تصویر کرده است. این نویسنده سال ۱۹۷۰ برنده جایزه نوبل ادبی شد. «مجمع الجزایر گولاگ» برای نخستین بار زمستان ۱۹۷۴ به صورت بی سانسور، ماشین نویسی شده و زیرزمینی در اتحاد جماهیر شوروی دست به دست چرخید. این کتاب در این عرضه اش احساسات زیادی را برانگیخت و واکنش کمونیست ها هم به آن بسیار شدید بود.
سولژنیتسین، کتاب یاد شده را در بازه زمانی ۱۰ سال با گفتگو با بیشتر از ۲۲۰ بازمانده دیگر اردوگاه های کار الزامی شوروی، خلق کرد که مطالب آن در ۳ جلد تدوین شدند. در نسخه پیش رو که به فارسی ترجمه شده، مقدمه ای به قلم اَن اپلبام درج شده است. این کتاب هم سرنوشتی مشابه رمان «دکتر ژیواگو»ی بوریس پاسترناک دیگر نویسنده و شاعر روس دارد که رسیدن نسخه های قاچاقش به خارج از روسیه سبب شهرت و جایزه نوبل برای مولفش شد.
می گویند غرب قبلا هم از نظام اردوگاهی شوروی مطالبی شنیده بود و شهود موثق از دهه ۱۹۲۰ رفته رفته از گسترش گولاک گفته و نوشته بودند. اما متنی که سولژنیتسین خلق کرد، عمیق تر و مفصل تر از متون دیگر بود که تا آن مقطع پدید آمده بود. هیچ کسی هم که با شوروی ارتباط داشت، خواه در زمینه دیپلماتیک خواه از طریق محافل روشنفکری، نمی توانست آنرا نادیده بگیرد. البته با گذشت سال ها از گشایش بایگانی های روسیه، مشخص شده کتاب سولژنیتسین عاری از خطا و اشتباه نیست. آمارهایش اشتباه اند و بعضی از اسامی و تاریخ ها را به غلط عرضه کرده است. اثبات بعضی از قصه هایی که تعریف کرده ممکن نیست و همینطور بعضی از اطلاعاتش هم ناقص یا ناکافی اند. با این وجود، سولژنیتسین گرچه به اسناد بایگانی شده یا آمار دسترسی نداشته، از تاریخچه پیدایش گولاک در جزایر سولووتسکی در دهه ۱۹۲۰ تا بسط و گسترش اش در مقطع اشتراک سازی در اوایل دهه ۱۹۳۰، تا زمان مرگ استالین و شورش های اردوگاهی، پیرنگ صحیحی عرضه کرده است.
جلد اول این اثر ۲ بخش اصلی با عناوین «صنعت حبس» و «حرکت بی امان» دارد که اولی ۱۲ فصل و دومی ۴ فصل را شامل می شوند.
بخش های سوم و چهارم «مجمع الجزایر گولاک» هم در جلد دوم انتشار یافته اند که به ترتیب عبارت اند از «اردوگاه های کار تعذیبی» و «روح و سیم خاردار». بخش سوم، دربرگیرنده ۲۲ فصل است که به ترتیب عبارت اند از: «سرانگشتان آئورورا»، «مجمع الجزایر از دریا برمی جوشد»، «مجمع الجزایر متاستاز می کند»، «مجمع الجزایر پا سفت می کند»، «زمینِ زیر پای مجمع الجزایر»، «فاشیستا رو آوردن!»، «سبک زندگی و آداب و رسوم اهل جزایر»، «زنان اردوگاه»، «خوشرفتارها»، «به جای سیاسی ها»، «جماعت مخلص»، «تق تق تق...»، «پوست دوم ات را هم تحویل بده!»، «تغییر دادن سرنوشت!»، «تنبیهات»، «عناصر دوست و برادر»، «بیجه ها»، «الهه های الهام گولاک»، «زک ها به مثابه یک ملت»، «وظایف سگی»، «پیرا اُردوگاه» و «داریم می سازیم».
چهارمین بخش کتاب هم ۴ فصل را با این عناوین شامل می شود: «عروج»، «یا فساد؟»، «آزادی نیم بند ما» و «چندماجرای جداگانه».
در جلد سوم این کتاب، بخش های پنجم تا هفتم آمده و هرکدام به ترتیب ۱۲، ۷ و ۳ فصل را شامل می شوند. بخش پنجم «کاتورگا» نام دارد که فصول اول تا دوازدهم آن بدین سان اند: بیچارگان، نخستین نسیم انقلاب، زنجیرها زنجیرها...، چرا تن دادیم؟، شعر زیر خاکْ حقیقت زیر سنگ، فراریِ پیله، پیشی سفیدِ کوچولو (قصه گئورگی تِنو)، روحیه و فوت و فن فرار، وُروجک های تامی دار، زمینِ داغِ پشتِ سیم، گسستن زنجیرها، آن چهل روزِ کِنگیر.
«تبعید» هم عنوان ششمین بخش کتاب «مجمع الجزایر گولاک» است که فصول اول تا هفتم آن بدین سان نامگذاری شده است: تبعید در نخستین سالهای آزادی، طاعون دهقان کش، صفوف تبعید پروار می شود، خلق ها در تبعید، پایان محکومیت، زندگیِ شیرینِ تبعید، زک ها در آزادی.
«نظر به کل ماجرا»، «حُکام عوض می شوند، مجمع الجزایر باقی است» و «قانون، امروز» هم عناوین سه فصلی هستند که در قسمت هفتم کتاب با عنوان «استالین، پَر» قرار دارند.
جلد سوم این کتاب چندی قبل منتشر گردید و به فاصله کمی از چاپ اول، به چاپ دوم رسید.
در قسمتی از این کتاب می خوانیم:
کار حفاری را تمام کردند و به موضع مقرر رسیدند. موتیانوف اشتباهی نکرد. اما زمین را برف گرفته بود، و فرارشان را به وقتی موکول کردند که زمینْ خشک تر باشد.
در روز ۹ اکتبر، همه کار را مطابق برنامه انجام دادند. چهار نفرِ اول با موفقیت خارج شدند: کونووالوف، ریژْکوف، موتیانوف و آن لهستانی که شریک همیشگی وی در فرارهای مهندسی شده بود.
اما نوبت بعد، به کولیا ژِدانوکِ بیچاره رسید. البته تقصیر او نبود که ناگهان از آن بالا و از آن نزدیکی ها صدای پا آمد. منتها باید صبور می بود؛ دراز می کشید همان جا و خودش را پنهان نگه می داشت و همینطور سینه خیز می رفت تا موقعی که پیاده ها دور بشوند. عوض اش با همان زرنگ بازی های معمولش سرش را بالا گرفت. باید می دید که چه کسی دارد آنجا راه می رود.
بی قرارترین شپش، اول از همه هم به دامِ شانه می افتد. این شپش اما گذشته از خودِ احمق اش، گروهی از فراریانی را هم که همه در انسجام نقشه شان و توان تشریک نرم و بی اشکال مساعی شان درخشان بودند به فنا داد _ چهارده عمر طولانی و دشوار، که مسیرشان در این فرار با هم تلاقی کرده بود. فراری که برای هریک از این عمرها ارزشی منحصربه فرد داشت، و در نبودِ آن، گذشته و آینده بی مفهوم بود. به هر کدام از این نفرات، در جایی هنوز آدم هایی متکی بودند _ زنی و فرزندانی و فرزندانِ نزاده ای. اما شپشی سر بلند کرد و همه چیز دود شد و به هوا رفت.
از قرار معلوم، آن رهگذرْ جانشین فرمانده نگهبان ها بود. شپش را دید، فریاد کشید و شلیک کرد. و بدین ترتیب آن نگهبان ها، گرچه این نقشه از سرشان هم زیادی بود و کوچک ترین سرنخی از آن در اختیارشان نبود، شدند قهرمان. و آن مورخ مارکسیستی که خواننده من باشد، خط کش اش را تپ تپ به همین برگه می کوبد و به لحنی آقامنشانه از من می پرسد:
«آهااان... خب چرا فرار نکردین؟چرا قیام نکردین؟...»
چاپ دوم این کتاب با ۶۰۴ صفحه، شمارگان هزار و ۲۰۰ نسخه و قیمت ۶۰۰ هزار تومان انتشار یافته است.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب